“خب، می‌خوای خونه‌ت رو هوشمند کنی؟ عالی! ولی قبلش باید یه چیزی رو بدونی: این همه وسیله هوشمند که می‌خوای به خونه‌ت اضافه کنی، باید با هم حرف بزنن تا همه چیز سرجاش باشه و خونه‌ت مثل یه ساعت سوئیسی کار کنه. این حرف زدن هم یه زبون خاص خودشو می‌خواد که بهش می‌گیم پروتکل.

حالا این پروتکل چیه؟ فکر کن همه وسیله‌های خونه‌ت یه گروه تلگرامی دارن. هر کدوم از این گروه‌ها یه زبون خاص خودشونو دارن. اگه همه وسیله‌ها یه زبون رو بلد باشن، راحت با هم حرف می‌زنن و همه چی رو کنترل می‌کنی. ولی اگه هر کدوم یه زبون دیگه بلد باشه، دیگه نمی‌تونی روی کارشون حساب کنی.

پس انتخاب پروتکل خیلی مهمه. اگه پروتکل درست انتخاب نکنی، ممکنه باتری وسیله‌هات زود خالی بشه، سیگنال‌ها قطع و وصل بشه و خلاصه کلی دردسر درست بشه. مثلا تصور کن می‌خوای لامپ اتاق خوابت رو با گوشی خاموش کنی، اما لامپ یهو جوابتو نمیده! اینجاست که اهمیت انتخاب پروتکل درست مشخص میشه.

خوشبختانه، کلی پروتکل مختلف برای هوشمندسازی خونه وجود داره. هر کدوم از این پروتکل‌ها ویژگی‌های خاص خودشونو دارن و برای شرایط مختلف مناسب هستن. مثلا یه پروتکل ممکنه سرعت بالایی داشته باشه، اما برد کمی داشته باشه. یه پروتکل دیگه ممکنه برد زیادی داشته باشه، اما مصرف باتری بالایی داشته باشه.

پس چطور باید پروتکل مناسب رو انتخاب کرد؟ اینجاست که باید با انواع مختلف پروتکل‌ها آشنا شد و ویژگی‌های هر کدوم رو با هم مقایسه کرد. تو این مقاله، ما بهت کمک می‌کنیم تا با انواع پروتکل‌های هوشمندسازی آشنا بشی و بتونی بهترین انتخاب رو برای خونه‌ت انجام بدی.”

Wifi

“وای‌فای؟ همون چیزی که باهاش تو خونه‌مون اینستا می‌گردیم و فیلم می‌بینیم! در واقع وای‌فای یه زبون مشترکه که همه وسایل خونه مثل گوشی، لپ‌تاپ و حتی یخچال هوشمندمون باهاش حرف می‌زنن. این زبون خاص رو یه گروه علمی به اسم IEEE 802.11 درست کردن.

وای‌فای تو دو تا کانال مختلف کار می‌کنه؛ یکی کانال 2.4 گیگاهرتز و اون یکی 5 گیگاهرتز. این کانال‌ها مثل دو تا رادیو هستن که هر کدوم یه فرکانس خاص دارن. حالا کدوم کانال بهتره؟ این بستگی به این داره که چقدر سرعت و چقدر برد نیاز داری.

وای‌فای رو همه و همه قبول دارن، تو یه خونه یا اداره بزرگ هم همه جا سیگنالش هست و سرعتش خوبه که بتونی فیلم ببینی، بازی کنی و کلی کار دیگه بکنی. اما بدیش اینجاست که ممکنه با وسایل دیگه تو خونه تداخل پیدا کنه و مثلاً سرعت اینترنتت کم بشه. اگه دیوار یا یه چیزی جلوی سیگنال وای‌فای رو بگیره، اونوقت دیگه باید فکری به حالش کنی. یه چیز دیگه هم هست، وای‌فای خیلی برق مصرف می‌کنه. اگه یه وسیله کوچیک و باتری‌خور باشه، وای‌فای براش مناسب نیست چون زود باتریش تموم میشه.

Zeegbe

زیگبی یه جور وای‌فای کم مصرفه که برای وسایل هوشمند کوچولو مثل سنسورها و لامپ‌های هوشمند خیلی خوبه. اینترنت اشیای خونه رو با زیگبی می‌تونی بسازی، چون برق خیلی کمی مصرف می‌کنه و باتری وسایل زود تموم نمیشه. یه چیز خوب دیگه زیگبی اینه که اگه یه وسیله خراب بشه، بقیه وسایل هم قطع نمیشن و کارشونو می‌کنن.

در مورد امنیتش هم خیالت راحت باشه. زیگبی یه سیستم رمزنگاری قوی داره که هکرها نمیتونن به راحتی بهش نفوذ کنن. البته مثل همه چیز دیگه، زیگبی هم گاهی به آپدیت نیاز داره تا ایمن‌تر بشه، ولی سازنده‌اش مرتب براش آپدیت منتشر می‌کنه.”

پروتکل هوشمند سازی Z-Wave

زد ویو یه جور وای‌فای مخصوص خونه‌های هوشمندیه که خیلی کم برق مصرف می‌کنه. این وای‌فای یه شبکه خیلی قوی و گسترده درست می‌کنه، طوری که اگه یه وسیله هوشمند خراب بشه، بقیه وسایل به راحتی با هم ارتباط برقرار می‌کنن.

زد ویو رو معمولا برای لامپ‌های هوشمند، سیستم‌های امنیتی و ترموستات‌ها استفاده می‌کنن. یه چیز خوب دیگه زد ویو اینه که امنیتش خیلی بالاست. یعنی هکرها نمیتونن به راحتی اطلاعاتتو بدزدن. خلاصه اینکه زد ویو یه گزینه خیلی خوبیه برای خونه‌های هوشمند.”

بلوتوث و بلوتوث کم مصرف (BLE):

این دوتا مثل یه وای‌فای کوچولو هستن که برای وسایل کوچیک و باتری‌خور مثل هندزفری یا ساعت هوشمند استفاده می‌شن. بلوتوث معمولی یه کم قوی‌تره، ولی باتری بیشتری هم مصرف می‌کنه. BLE همون بلوتوث کم مصرفه که باتری کمتری مصرف می‌کنه. با این دوتا می‌تونی لامپ، قفل و کلی سنسور دیگه رو کنترل کنی. خونه‌های خیلی بزرگ که خیلی وسیع باشن، بلوتوث و BLE ممکنه جوابگو نباشن.

پروتکل KNX خانه هوشمند

کی ان ایکس یکی از قدیمی‌ترین و کاربردی‌ترین پروتکل های خانه هوشمند محسوب می‌شود که به طور منبع باز در دسترس عموم قرار دارد. این پروتکل روی بستر سیمی کار می‌کند و در نتیجه پایداری و قابلیت اطمینان بیشتری در مقایسه با پروتکل‌های وایرلس دارد اما ضرورت سیم‌کشی می‌تواند هزینه بیشتری را برای مالک ساختمان به همراه داشته باشد.

پروتکل KNX علاوه بر راحتی و پایداری، امنیت بالایی نیز دارد. تجهیزاتی که بر پایه پروتکل KNX ساخته می‌شوند باید استاندارد EN-50941 (HBES/BACS) را رعایت کنند که از الزامات ایمنی محیطی، ایمنی الکتریکی، ایمنی عملکردی، سازگاری الکترومغناطیسی و پایداری تشکیل می‌شود.

پروتکل Ethernet

یکی از انواع پروتکل های هوشمند سازی، پروتکل Ethernet است. این پروتکل سیمی است و دامنه آن ۱۰۰ متری است. از قابلیت اطمینان خوبی برخوردار است و حساسیت آن نسبت به تداخل الکترومغناطیسی پایین است.

پروتکل EnOcean

EnOcean یک پروتکل بی سیم برای خانه هوشمند و از پروتکل های BMS است که از تکنولوژی فشرده‌سازی انرژی باتری استفاده می‌کند. این پروتکل از تکنولوژی‌های مصرف کمتر برق، برای انتقال داده‌ها استفاده می‌کند و از نیاز به تعویض باتری در دستگاه ها جلوگیری می‌کند.

پروتکل هوشمند سازی X10

ایکس 10 یکی از قدیمی‌ترین پروتکل های ارتباطی خانه هوشمند محسوب می‌شود که از سیم کشی برق ساختمان برای ارسال داده بین تجهیزات هوشمند استفاده می‌کند. در حالی که این پروتکل ضرورت سیم کشی مجدد برای اتصال تجهیزات هوشمند را از بین می‌برد، محدودیت حجم ارسال داده‌ها، سرعت پایین تبادل داده و ارسال داده به صورت یک طرفه می‌توانند ما را با محدودیت‌های مختلفی مواجه کنند.

UPB

“UPB یه جور سیستم هوشمندسازی خونست که از سیم‌های برق خونه استفاده می‌کنه تا وسایل هوشمند با هم حرف بزنن. این سیستم خیلی قوی‌تر و سریع‌تر از سیستم‌های قدیمی‌تری مثل X10 هست. یعنی وسایل هوشمند خیلی سریع‌تر به همدیگه جواب میدن.

یه چیز خوب دیگه UPB اینه که همه وسایل هوشمند می‌تونن مستقیماً با هم حرف بزنن، یعنی نیازی به یه دستگاه مرکزی یا کامپیوتر نیست. تازه، UPB خیلی بیشتر از X10 می‌تونه وسیله هوشمند رو به هم وصل کنه. یعنی می‌تونی کلی وسیله هوشمند رو به خونه‌ت اضافه کنی.”

پروتکل PLC BUS

 این پروتکل باسیم است و برای ارتباط میان دستگاه‌های مختلف خانه از سیم‌کشی برق استفاده می‌کند. پروتکل PLC BUS عملکردی مشابه X10 داشته و بسیاری از معایب آن را برطرف کرده است؛ اما با پروتکل X10 سازگار نیست.

پروتکل Modbus

پروتکل خانه هوشمند مود باس یکی از کاربردی‌ترین انواع پروتکل های BMS محسوب می‌شود که برای انتقال داده از تجهیزاتی مانند سنسورهای اندازه‌گیری دما، رطوبت و غیره به کنترل کننده مرکزی استفاده می‌شود. این پروتکل به طور منبع باز در دسترس عموم قرار دارد و داده‌ها را روی بستر سیمی و از طریق خطوط سریال بین تجهیزات الکترونیکی ارسال می‌کند؛ بنابراین پایداری بالایی دارد و داده‌ها را با نرخ خطای پایینی ارسال می‌کند. امنیت پایین، محدودیت تعداد دستگاه‌های قابل اتصال به شبکه مد باس و محدودیت حجم داده‌ها از جمله معایب این پروتکل هستند